لایه برداری پوست چیست

پیلینگ یا لایه برداری پوست خصوصا پوست صورت به خاطر عوارض کم و بازخورد بسیار مطلوب امروزه یکی از محبوب­ترین روش­های ترمیم و جوان­تر شدن پوست شده است.

پیش از آنکه راجع به لایه برداری و اگزوفولیت مطلبی ارائه کنیم بهتر است ابتدا کمی لایه اپی درم را دقیق­تر بررسی کنیم.

آشنایی با لایه اپی درم

لایه اپی درم بیرونی­ترین لایه پوست است که خود از چندین لایه تشکیل شده و علاوه بر این که مانع از هدر رفتن آب بدن می‌­شود فرایند­های دیگری در آن به طور همزمان انجام می­‌شود که یکی از آن­ها کراتینه شدن است (Keratinization) است و دیگری دسکواماسیون (desquamation) است. اولی باعث می­‌شود که تعداد لایه­­‌های شاخی بیشتر شده و دومی لایه برداری می­کند. این دو فرایند با سرعت برابر با هم انجام می­‌شود و اگر سرعت یکی به هر دلیلی بیشتر شود مثل پوسته ریزی سرعت فرایند دیگر نیز بیشتر می‌­شود. 

لایه­ برداری در حقیقت با جدا کردن سلول­‌های پیر یا مرده سطحی پوست باعث می­شود تا باکتری­های بی‌­هوازی­‌های زیر پوست (مثل P.acne ) از بین بروند، رنگ­دانه‌­های عمیق به سطح بیایند و به مروز زمان از پوست حذف شوند و تعدادی مورد دیگر که در ادامه دقیق­تر به آن می­‌پردازیم.

 لایه برداری چیست؟

لایه برداری آسیب کنترل شده­ای که به پوست وارد می‌­شود و بعد از آن پوست وارد پروسه ترمیم می­‌شود در نهایت پوست جوان­تر، شاداب­تر می­شود و ضایعات پوستی مثل (آکنه، پیگمانتاسیون، لک و ...) کمتر می­‌شود.

 

مکانیسم لایه برداری پوست چیست؟

لایه برداری شیمیایی برای ایجاد آسیب در عمق خاص پوست با هدف تحریک رشد پوست جدید و بهبود بافت و ظاهر سطح استفاده می شود. اثر لایه بردار لایه برداری شیمیایی باعث تحریک رشد اپیدرمی جدید،و کلاژن با ملانین با توزیع یکنواخت­تر می شود. به طور خلاصه این آسیب کنترل شده باعث موارد زیر می­‌شود:

1. تحریک رشد اپی درم (Keratinization)
2. درمان اختلالات رنگ­دانه­ای (dispigmentation)
3. ایجاد واکنش التهابی و به تبع آن افزایش کلاژن سازی پوست

 

انواع لایه برداری کدام است ؟

لایه برداری به دو دسته کلی شیمیایی و فیزیکی تقسیم می­شود. که در این مقاله صرفا به نوع شیمیایی آن می­‌پردازیم.

لایه برداری شیمیایی در سطوح مختلفی از پوست انجام می­گیرد که در منابع مختلف تقسیم بندی­های جداگونه­ای برای آن در نظر گرفته شده و در این مقاله لایه برداری شیمیایی را بسته به میزان لایه­های درگیر شونده به چهار بخش تقسیم می‌­کنیم.

1. خیلی سطحی
2. سطحی
3. متوسط
4. عمیق

 

 

لایه ­بردارهای شیمیایی کدامند ؟

لایه برداری شیمیای با از شکستن پیوندهای پروتئینی و از بین بردن اتصالات بین سلول­های لایه شاخی به تسهیل و تسریع جداشدن این سلول­ها از سطح پوست می‌­شوند.

لایه بردارهای شیمیایی به چند دسته تقسیم می­شوند:

1. هیدروکسی اسید­ها (لینک به مقاله هیدروکسی اسیدها)
2. رتینول
3. سایر آنزیم­ها

 

• • هیدروکسی اسیدها:

هیدورکسی اسیدها موارد شیمیایی هستند که به چند گروه α، β و ... تقسیم می­‌شوند. گروه هیدروکسیل در زنجیره کربنی این مواد نام این هیدروکسی اسیدها را مشخص می‌­کند. این مواد اتصالات سلول­های شاخی را از بین می­برند و پوسته ریزی را راحت­‌تر می‌­کنند. یک نکته خوب در مورد هیدروکسی اسیدها این است که در همه انواع از ژل تا محصول با پایه روغن برای انواع پوست‌­ها وجود دارد.

 

آلفاهیدروکسی اسید­ها (AHA):

مهم­ترین نکته راجع به AHA این است که اثرات آن صرفا در سطح اپی درم است و حتی با غلظت‌­های بالا هم عمق کمی را می‌­تواند تحت تاثیر قرار دهد. این اسید در دوزهای پایین خاصیت مرطوب کنندکی نیز دارد (حتی بیشتر از مرطوب کننده­های معمولی).

 انواع متفاوتی از AHA وجود دارد مثل موارد که اسید گلیکولیک بیشترین کاربرد را در کلینیک­های زیبایی دارد.

اسید گلیکولیک: اسید نیشکر

اسید لاکتیک: اسید لبنیات

و...

فواید و کاربردهای آن شامل:

• • لایه برداری: گلیکولیک اسید نیمه خنثی شده با pH 2.5, 3, 3.5 برای لایه برداری پوست بسیار مناسب است
  • رطوبت رسانی: AHA با جذب آب به خود علاوه بر اثر مرطوب کنندگی باعث ایجاد تورم در پوست نیز می­شود. این تورم باعث کاهش خطوط و چین و چروک ظریف پوستی می‌­شود.
  • اثرات ضد پیری: با افزایش کلاژن، الاستین و هیالورونیک اسیدها باعث کاهش چین و چروک و جوان­تر شدن پوست می­‌شود.
  • اثرات ضد آکنه: همانطور که گفته شد با اثرات لایه برداری و از بین بردن سلول­‌های مرده سطح پوست مانع از تجمع باکتری acne در سطح پوست می­‌شود.

 

بتاهیدروکسی اسید (BHA):

این اسید بر خلاف AHA به چربی علاقه­ مند است و منطقی است که به فولیکول­ها و غدد سباسه نفوذ کند و خاصیت آن بیشتر از بین بردن جوش­های زیر پوستی (کومدولیتیک) است.

به طول خلاصه کاربردهای BHA عبارتند از:

• • کنترل کننده ترشحات سبوم: به خاطر اثرات لیپوفیلی
  • کومدولیتیک: به خاطر اثرات لایه برداری و از بین بردن سلول­های مرده مانع از تجمع باکتری می­‌شود.
  • مناسب برای پوست ملتهب: اثرات ضد التهابی و کاهش اثرات تحریکی نسبت به AHA این ماده را برای پوست آکنه دار و حساس مناسب کرده.

پلی هیدروکسی اسیدها (PHA):

این اسیدها نیز اثراتی مشابه AHA دارند اما به خاطر حجم مولکولی بالا امکان نفوذ به لایه­های زیرین پوست را ندارند. به خاطر اثرات بسیار کنترل شده و سطحی که PHA دارد مناسب­ترین انتخاب برای پوست­های خیلی خشک و حساس و قسمت دور چشم بسیار مناسب است.

 

• • رتینوئیدها:

این مواد از مشتقات ویتامین A هستند و در کاهش آسیب­های پوست مثل لکه‌­های پیری (age spot) و چین و چروک ناشی از آفتاب و درمان آکنه کاربرد دارد. رتینوئیدها انواع مختلفی دارند مثل رتینول، ترتینوئین، آداپالن و... . علاوه بر این اثرات این مشتقات ویتامین A تحریک تولید کلاژن و الاستین را نیز انجام می­دهد که اثرات جوان­سازی نیز بر پوست دارد.

یکی از عمده مشکلات این ماده عوارض آن است که شامل قرمزی و سوزش پوست می­شود. پوسته ریزی و احساس خشکی از دیگر عوارض این ماده است و توصیه می­شود که در صورت بروز علائم حتما از مواد مرطوب کننده استفاده شود.

 

• • آنزیم­ها:

آنزیم­‌هایی مثل papain و موارد مشابه آن زمانی استفاده می­شود که پوست فرد بسیار حساس باشد یا بخواهیم خیلی متمرکز روی پوست دور چشم و دور لب لایه برداری را انجام دهیم.  این مواد تقریبا عوارضی برای پوست نداشته و به صورت ماسک­هایی برای استفاده صورت در بازار یافت می­‌شوند.

 

نحوه مصرف صحیح لایه بردارهای پوست:

اولین کار تست پوستی لایه بردار است که روی قسمتی از پوست ساعد یا بازو امتحان شود و اگر عوارضی نداشت برای لایه برداری صورت استفاده شود. لایه برداری بهتر است روی پوست تمیز انجام شود و اگر از موادی مثل رتینوئیدها استفاده می­‌شود بهتر است در شب لایه برداری پوست انجام شود.

• در مواردی که فرد پوست چرب و مستعد آکنه دارد بهتر است لایه برداری با BHA انجام شود.
• اگر تصمیم بر ترمیم پوست ناحیه دور چشم را داریم یا لایه برداری برای پوست حساس انجام می­دهیم بهتر است از PHA استفاده شود.
• استفاده از AHA در مواردی استفاده می­شود که نیاز به افزایش قوام پوست باشد یا درمان لکه­های ناشی از آفتاب.

 

عوارض این دسته از لایه بردارها شامل تحریک، قرمزی، و سوزش پوست است که اگر شدت این علائم زیاد باشد باید غلظت مواد را کمتر کرد و یا تعداد دفعات لایه برداری را محدود کرد.