کلاژن شایعترین پروتئین موجود در بدن است. در چربی، تاندونها، استخوانها و بسیاری بافتهای همبند دیگر یافت میشود. زمانی که این کلاژنها سالم باشد سلولهایی که حاوی این پروتئین سالم باشند ظاهری قوی و جوان پیدا میکنند.
یه نکته مهم در مورد کلاژن این هست که هرچه مقدار کلاژن در بافت بیشتر باشد بافت قادر به نگهداری و ساخت کلاژن بیشتری است. به خاطر همین موضوع توجه به کلاژن سازی پوست از اهمیت زیادی برخوردار است.
کلاژن سازی پوست برای صاف بودن آن بسیار مهم است. البته که همه پوستها کلاژن دارند اما به مرور زمان این کلاژن شکسته میشود یا مقدار آن کم میشود. برای اینکه پوست صافی داشته باشیم بهتر است که وجود این کلاژنها را در پوست بیشتر کنیم یا اینکه با آسیبهای کوچکی که به آنها میزنیم باعث تحریک ترمیم آنها شویم. میتوان گفت که کلاژن بیشتر به معنای چین و چروک کمتر و پوست صافتر است.
کلاژن چست و چه کارکردی در بدن دارد ؟
کلاژن پروتئین اصلی ساختار پوست است که مانند داربست عمل میکند، پوست را صاف نگه میدارد و حجم میدهد تا پوست صاف و بدون چین و چروک میشود.
چه مواردی باعث از بین کاهش کلاژن سازی پوست یا شکسته شدن کلاژن میشود؟
متخصصان و محققان پوست عوامل آسیب دیدن این پروتئین شامل موارد زیر است:
- قرار گرفتن در معرض نور خورشید
- آلودگیهای محیطی
- غذاها و رژیم غذایی که حاوی مقدار زیادی رادیکال آزاد هستند ( مثلا فست فود).
- افزایش سن
- و...
با افزایش سن کلاژن سازی پوست کمتر میشود و پوست نیز نازکتر میشود و داربستی که ابتدا حرف آن را زده بودیم حمایت کمتری از پوست میکند و پوست افتادهتر به نظر میرسد. افزایش سنی که از آن حرف میزنیم از ابتدای دهه سوم زندگی یعنی شروع بیست سالگی اتفاق میافتد پس برخلاف تصور خیلیها ترمیم آن و کلاژن سازی پوست حتی در سنین جوانی نیز مهم است.
در ادامه به ذکر تعدادی از مواردی که به ترمیم کلاژن سازی پوست کمک میکند میپردازیم.
- رتینوئیدها
- ویتامین vit c
- آلوئهورا
- آنتی اکسیدان
- گیاه جینسینگ
- مصرف مکمل کلاژن
- کرم ضد آفتاب
- به طور مسمتر ورزش کنید
- روتین منظم خواب و برنامه زندگی
- مواردی که باید از آنها اجتناب کنید
- مشورت برای سایر درمانها
رتینوئیدها را به برنامه روزانه خود اضافه کنید
به خاطر داشته باشید که رتینوئیدها از مشتقات ویتامین A هستند. بعضی تحقیقات نشان دهنده این است که استفاده از رتینول بعد از 12 هفته به بهبود چروک صورت با تقویت کلاژن سازی پوست کمک میکند. ( بهتر است به این نکته توجه کنید که مصرف دارویی مثل رتینوئیدها به خاطر عوارضی مثل بهتر است زیر نظر پزشک انجام گیرد ). در مواردی به خاطر عدم تحمل عوارض این رتیوئیدها در پوستهای حساس داروهای جایگزین استفاده میشود.
جهت مطالعه بیشتردرباره عوارض رتینوئید ها
محافظت از کلاژن پوست با vit C موضعی:
این آنتی اکسیدان از پوست و کلاژن و سایر پروتئینهای پوست در برابر اکسیدانها و رادیکالهای آزاد محافظت میکند.
آلوئهورا:
این گیاه و عصاره آن به هر شکلی برای التیام و تسکین زخمها کاربرد داشته. این گیاه با خاصیت تحریک رشد سلولی به افزایش کلاژن سازی پوست در پوست کمک میکند و زیبایی و جوانی پوست را بهبود میبخشد.
مصرف مواد آنتی اکسیدان:
با یک جست و جوی ساده در اینترنت میتوانید به طور کامل مواد غذایی، میوهها و سبزیجات و مکملهای غذایی که سرشار از آنتی اسکیدان هستد را بشناسید و آنها را به رژیم غذای خود اضافه کنید.
در مورد ویتامین C توضیحات چرایی محافظت از پوست توسط آنتی اکسیدانها گفته شده.
مثلا در مورد گیشنیز (گیاهی که به طور روزمره در سبزیها وجود دارد) میتوان اشاره کرد علاوه بر ویتامین C و آنتی اکسیدان بودن آن حاوی عوامل سم زدا نیز است.
استفاده از کرم ضد آفتاب:
استفاده از کرم ضد آفتاب برای محافظت از پوست در برابر آفتاب بسیار مهم است. نور افتاب از مهمترین عوامل به وجود آورنده سرطان است. به علاوه اشعههایی که به لایههای پایینتر پوست وارد میشوند باعث آسیب به کلاژن و تجزیه و تداخل در روند کلاژن سازی پوست میشود. بهتر است به کرم ضدآفتاب به چشم یک محصول دارویی نگاه کنید نه یک محصول آرایشی بهداشتی. بهتر است spf ضد آفتابی که استفاده میکنید حداقل 30 باشد.
نکته بعدی راجع به کرم ضد آفتاب تمدید مستمر این کرم در طول روز است به این شکل که بهتر است هر چند ساعت یک بار این کرمها تمدید شوند و استفاده از آنها حتی در روزهای ابری نیز توصیه میشود.
یک نکته مهم دیگر راجع به ضد آفتاب استفاده از این کرمها در نواحی است که معمولا برای این نواحی کرم استفاده نمیکنید مثلا گوشها یا گردن و زیر چانه.
بنیاد سرطان پوست آمریکا توصیه میکند یکی از بهترین راهها برای محافظت از نور خورشید استفاده از کلاه لبه دار و چتر است که از برخورد نور با پوست شما به طور کلی محافظت کند.
گیاه جنسینگ:
اثرات ضد پیری این گیاه به همراه عدم ایجاد واکنش حساسیتی در پوست به پوست کمک میکند که ظاهر خود را حفظ کند و کلاژن سازی پوست را بیشتر کند.
این گیاه یک خاصیت دیگری که دارد مثل spf موجود در ضد آفتابها مانع از آسیب کلاژن و سلولها به خاطر اشعه UVB خورشید میشود.
یک نکته دیگر راجع به جنسینک وجود آنتی اکسیدان موجود در آن است که به حافظت پوست و سایر ارگانهای بدن در برابر رادیکالهای آزاد کمک میکند.
مصرف مکمل های کلاژن:
مصرف این مکملها میتواند با تامین پروتئین مورد نیاز برای ساخت کلاژن به کلاژن سازی پوست کمک کند. البته به خاطر داشته باشید مثل همه موارد ذکر شده این هم یک روش کمکی است و تمام این موارد با هم به تولید و کلاژن سازی دوباره پوست کمک میکند. به علاوه خود غذاهایی که پروتئین به مقدار کافی دارند نیز از همین راه به کلاژن سازی کمک میکنند.
برای چین و چروک پوستی خود مقدار مصرف 2.5g کلاژن هیدرولیز شده از انواع مخلوط نوع 1 و 2 در روز مناسب است که بعد از 8 تا 12 هفته فواید خود را نشان میدهد.
به طور مسمتر ورزش کنید
ورزش کردن ابتدا ذهن شمارا جوان نگه میدارد و یکی از بهترین، کم خطرترین و موثرترین روشها برای کند کردن روند پیری پوست است
روتین منظم روزانه
حفظ یک برنامه خواب منظم حداقل 6 تا 7 ساعت یا یک برنامه ورزشی منظم و نظم و ساعت بندی در زمان مصرف وعدههای غذایی به کلاژن سازی پوست کمک میکند.
مواردی که باید برای کلاژن سازی پوست از آنها پرهیز کرد
مصرف شکر را محدود کنید
تا اینجا به مواردی اشاره میکردیم که حرف از اضافه کردن آنها به رژیم غذایی بود اما در این مورد توصیه میکنیم که مصرف شکر را کمتر کنید. قند در بدن به شکل گلیکوژن ذخیره میشود. این ماده هنگام آزاد شدن انرژی خود کلاژن را میشکند و در روند کلاژن سازی پوست تداخل ایجاد میکند و از این طریق باعث آسیب به پوست میشود.
سیگار نکشید
سیگار کشیدن به طرق مختلف پوست شما را پیر میکند.
کاهش جریان خون و آزاد کردن رادیکالهای آزاد به کلاژن سازی پوست و الاستین پوست آسیب میزند که در نهایت سبب پیری زودرس پوست میشود.
استفاده صحیح از لایه بردارها
اولا به خاطر داشته باشید که استفاده غیر صحیح از این لایه بردارها سبب آسیب به پوست میشود ولی اگر به طور اصولی و صحیح و در مراکز حرفهای اینکار انجام شود شوک دادن به پوست برای تحریک ساخت و ترمیم کلاژنها هست که در کاهش چین و چروک صورت و ترمیم پوست بسیار موثر است.
استرس
به جای نگرانی بابت مسائل روزمره زندگی تمرکز خود را روی تنشزدایی بگذارید. استرس توانایی بدن برای ترمیم را ضعیف میکند و یکی از عوامل پیری زودرس پوست است.
قطع مصرف الکل
یافتههای پزشکان متخصص حاکی از آن است که الکل توانایی پوست را برای کلاژن سازی پوست و دفاع از کلاژن و الاستین را در برابر رادیکالهای آزاد و اکسیدانها از بین میبرد.
مشاوره برای سایر درمانها
به عنوان آخرین راه برای کلاژن سازی پوست و البته یکی از بهترین راهها حتما با متخصص پوست خود مشورت کنید که آیا شما کاندید مناسبی برای لیزر یا کربوکسی تراپی یا میکرونیدلینگ یا IPL و یا سایر موارد میباشید یا خیر.
استفاده از این درمانها با مشورت پزشک یکی از موثرترین و بهترین راهها برای ترمیم و تقویت کلاژن سازی است.