به هرنوع تغییر رنگ، لکه، نقص یا علامت روی پوست لکه می گویند. لکه پوستی در اغلب موارد خوش خیم است و مشکلی برای ما به وجود نمی آورد اما اکثرا مشکلات زیبایی به وجود می آورند و برای ظاهر ما ممکن است خوشایند نباشند. البته به خاطر داشته باشیم در مواردی می تواند نشان از مشکلات جدی تری مثل سرطان باشد. (خال های پوستی غیر قرینه) لکه پوستی اصطلاح گسترده ای دارد و به انواع علامات پوستی اشاره می کند در ادامه به این موارد می پردازیم. دانستن این موارد به شما کمک می کند که برای ترمیم این لکه های پوستی بهترین تصمیم گیری رو انجام دهید. به طور خلاصه در خیلی از موارد ما دلیل لکه های پوستی را نمیدانیم و در مواردی نیز اطلاع از دلیل این لکه ها داریم اما امکان جلوگیری وجود ندارد اما خیلی از موارد هم امکان جلوگیری از این لکه های پوستی وجود دارد. در ابتدا به صورت فهرست وار و در ادامه  با توضیحات به ذکر این موارد می پردازیم.

 

عوامل تاثییر گذار بر لکه های پوستی کدام اند ؟

 

• آکنه یا جوش
• پاپول و پسچول و ضایعات پوستی
• موی فرو رفته به داخل پوست
• لکه مادرزادی
• سرطان های پوستی
• کیست های پوستی
• تبخال و مشکلات ویروسی
• هایپرپیگمنتاسیون (hyperpigmentation)
• رژیم غذایی
• داروها

 

آکنه (جوش) چیست و چگونه باعث به وجود آمدن لکه پوستی می شود ؟

 

یک بیماری شایع که به صورت جوش، دانه سرسفید، دانه سرسیاه و انواع دیگری ظاهر شود. چربی ترشح شده در فولیکول مو همراه با میکروب ها و عوامل دیگر باعث به وجود آمدن آکنه (جوش) می شوند و گاهی این جوش ها می توانند باعث به وجود آمدن لکه های پوستی تیره شوند یا اینکه جای زخمی را از خود به جای بگذارد که هم باعث به وجود آمدن گوشت اضافه (کلویید) شود هم رنگ پوست را در آن ناحیه تغییر دهد و باعث به وجود آمدن لکه های پوستی می شود. تغییرات هورمونی یکی از مهم ترین موارد تاثیر گذار در شکل گیری آکنه است. استرس نیز از مهم ترین این موارد است. هردو این عوامل با افزایش ترشح چربی باعث افزایش آکنه و جوش می شوند. یکی دیگر از موارد تاثییر گذار در به وجود آمدن آکنه مسدود شدن منافذ پوستی است. مثلا در مواردی که از مواد آرایشی بهداشتی استفاده کنیم که روغن زیادی در آن به کار رفته یا محصولاتی که روی آن ها برچسب غیر کومدون زا (non comedogenic) نوشته نشده باشد. عامل دیگر در آکنه آلودگی است چه به صورت محیطی چه در برخورد دست یا وسایلی مثل تلفن یا عینک با پوست است که از مهم ترین دلایل به وجود آمدن آکنه در سطح پوست می شود.

 

 

پاپول ها و ندول ها و پوسچول ها چیست و چگونه باعث به وجود آمدن لکه پوستی می شود ؟

 

ضایعات پوستی که رنگ های متغییری از قرمز تا قهوه ای دارند و از سطح پوست برآمده هستند. مثال های این مورد شامل آبله مرغان، در مورادی اگزما و درماتیت ها هستند. ندول ها نیز همانند پاپول هستند اما سایزشان مقداری بزرگتر است ( بیشتر از 1cm ). برای مثال از ندول می توانیم به تگ های پوستی اشاره کنیم. برآمدگی پر از چرک و مایع که بعضی از جوش ها هم می توانند شکلی مشابه این پوسچول های داشته باشند. این پوسچول ها که از امثال آن می توان به تاول نیز اشاره کرد از عواملی هستند که بعد از خوب شدن حتی می توانند باعث به وجود آمدن لکه های پوستی شوند. از دلایلی که می تواند باعث پوسچول شود می توان به عفونت هایی مانند عفونت های قارچی اشاره کرد.

 

 

لکه های پیری چیست و چگونه باعث به وجود آمدن لکه پوستی می شود ؟

 

هر ناحیه ای از بدن که در معرض نور خورشید قرار گیرد می تواند از این لکه های پوستی ایجاد کند. این لکهه ها ی پوستی هرچند بیشتر در افراد مسن به وجود می آیند اما سنین پایین خصوصا مواردی که تماس زیاد و مستیقم با نور خورشید دارند هم بسیار مستعد این لکه های پوستی هستند. این لکه های پوستی نوعی هایپر پیگمنتیشن (افزایش رنگ دانه های پوست hyperpigmentation) هستند که بیشتر قهوه ای، خاکستری یا سیاه هستند و نام دیگر آن ها لکه کبدی (liver spots) یا لکه خورشیدی (sun spots) است. این لکه های پوستی نتیجه تولید بیش از حد ملانین (رنگ دانه های پوست) است. پیری پوست، قرار گرفتن در معرض نور خورشید یا هرنوعی از قرار گرفتن در برابر اشعه ها مثل uv خورشید یا اتاق ها (تخت ها) برنز از دلایل احتمالی این لکه های پوستی هستند. برای افراد بالای 40 سال با پوست روشن احتمال وقوع این لکه های پوستی بیشتر است . برای درمان اگر از کرم هایی استفاده می کنید که حاوی ترتینوئین هستند مراقب باشید که پوست شما در این زمان نسبت به آفتاب حساس تر است و حتما از کرم ضد آفتاب استفاده کنید.

 

 

موی زیر پوستی ( موی به داخل پوست فرو رفته ) چیست و چگونه باعث به وجود آمدن لکه پوستی می شود ؟

 

گاهی اوقات بعد از از بین بردن موهای زائد به وسیله اپیلاسیون یا شیو کردن با تیغ ، موهای که به صورت جایگزین رشد می کنند به اشتباه به جای سطح پوست به داخل پوست رشد می کنند و در پوست به دام می افتد. حال می تواند این موضوع باعث برآمده شدن پوست و قرمز شدن (التهاب) آن شوند. این موها می توانند باعث کیست مویی شوند و به عفونت تبدیل شوند که در مواردی حتی می تواند خطرناک باشد. افرادی که موی مجعد یا فر دارند بیشتر مستعد ابتلا به این موهای زیر پوستی هستند.

 

 

خال یا لکه های مادرزادی چیست ؟

 

در بدو تولد یا زمانی کوتاه بعد از تولد خال های مادرزادی رخ می دهد که از نظر ظاهر و اندازه و شکل و رنگ متفاوت هستند. گاهی این لکه های پوستی تا آخر عمر همراه ما هستند در مواردی نیز بعد از زمانی از روی پوست ما برداشته می شوند. در اکثر موارد این خال ها بدون ضرر هستند اما در برخی موارد می تواند نشان از بیماری خاصی باشند.

 

 

ملاسما چیست و چگونه باعث به وجود آمدن لکه پوستی می شود ؟

 

یک مشکل شایع پوستی است که در خانم های باردار (در خانم ها مجرد و گاهی در مردان) دیده می شود که باعث تغییر رنگ پوست می شود. غالبا این تغییر رنگ تیره است و معمولا به صورت متقارن در نواحی که بیشتر در معرض آفتاب قرار دارند دیده می شود. این لکه های پوستی بیشتر در گونه، پیشانی، صورت، گردن و ساعد دست ها دیده می شود. این لکه های پوستی باعث آسیب به بدن نمی شوند اما می توانند تاثییر بدی روی ظاهر بگذارند. از عوامل آن نیز حساسیت به استروژن، پروژسترون، قرص های ضد بارداری و مشکلات تیروئیدی است.

 

 

آیا سرطان های پوستی باعث بوجود آمدن لکه های پوستی می شود ؟

 

سرطان های پوست از نظر رنگ و ظاهر متفاوت هستند. برخی مثل خال های پوستی هستند با تفاوت های جزئی مثل عدم تقارن یا وجود لبه و گوشه. برخی دیگر مثل بعضی برآمدگی های پوستی هستند با رنگ های مختلف و برای فهمیدن این موارد فقط پزشک با بیوپسی (نمونه برداری) می تواند متوجه شود که این یک خال ، لکه یا سرطان است.

 

 

کیست هایی که تبدیل به لکه های پوستی می شوند

 

انواعی از این کیست ها وجود دارند که در برخی موارد حاوی مایع هستند. این کیست ها گاهی بعد از ترمیم باعث به وجود آمدن لکه های پوستی می شوند.

 

تبخال هایی که تبدیل به لکه های پوستی می شوند

 

ویروس هرپس سیمپلکهس نوع 1 (HSV 1) باعث ایجاد تبخال می شود. تاول های پر از مایع که روی دهان یا نزدیک آن ممکن است به وجود بیایند. درمواردی ممکن است خارش داشته باشند یا احساس سوزن سوزن شدن ایجاد کنند. هنگامی که تاول ها باز می شوند و تخلیه می شوند، یک دلمه قرمز یا زرد ایجاد می شود تا زمانی که بهبود یابد. این تاول ها نیز بعد از بهبود می تواند باعث لکه های پوستی شود.

 

 

هایپرپیگمنتاسیون (hyperpigmentation) چیست ؟

 

این اصطلاح لزوما نشان از بیماری نیست یک حالت پوستی است که می تواند از مناطق کوچک پوست تا قسمت های بزرگی را بپوشاند. این افزایش رنگ دانه ای به خودی خود خطرناک نیست اما می تواند نشان از بیماری زمینه ای باشد. انواع متفاوتی از این لکه های پوستی وجود دارد مثل ملاسما ، لکه خورشیدی ( یا لکهه پیری یا لکهه کبدی) و پیگمانته شدن بعد التهاب که بعد از زخم، تاول، آکنه یا هر دلیل دیگری که باعث التهاب شود به وجود می آید. التهاب ( چه به صورت موضعی در پوست چه در بدن) و نور خورشید از مهم ترین دلایل به وجود آمدن این لکه های هایپرپیگمانته در پوست است. از سایر دلایلی که باعث این موضوع می شود می توان به استفاده از داروهای ضدبارداری خوراکی ( که در بخش ملاسما هم به آن اشاره شد) ، رنگ تیره تر پوست و مصرف داروهایی که باعث افزایش حساسیت پوست به نور می شود اشاره کرد.

 

عفونت قارچی و لکه های پوستی

 

پتریازیس ورسیکالر عفونت قارچی که باعث ایجاد لکه های کوچک سفیدرنگ روی پوست می شود و از طریق خود پوست با گذشت زمان به قسمت های دیگر پوست گسترش می یابد. یک ضد قارچ به صورت خوراکی و یا شامپو در درمان این مورد بسیار کمک کننده است. (به نقاط تیره تر روی پوست توجه کنید)

 

 

رژیم غذایی و دارو ها

 

پوست مثل سایر ارگان های زنده ما تا حد زیادی متاثر از تغذیه ما است و در صورتی که این تغذیه سالم نباشد یا باعث آزاد شدن مقدار زیادی رادیکال آزاد در پوست ما شود مثل مصرف فست فودها یا رژیم های غذایی سرشار از قند و کربوهیدرات های ساده امکان به وجود آمدن این لکه های پوستی یا عوامل ایجاد کننده این لکه ها مثل آکنه بیشتر می شود. در قسمت داروهای حساس کننده پوست به نور در این سایت به طور کاملا مبسوط به ذکر داروها و درمان هایی پرداختیم که باعث افزایش حساسیت پوست به نور می شود